Kanun Numarası : 3213
Kabul Tarihi : 4/6/1985
Yayımlandığı R.Gazete : Tarih : 15/6/1985 Sayı : 18785
Yayımlandığı Düstur : Tertip : 5 Cilt : 24 Sayfa : 446
Amaç:
Madde 1 – Bu Kanun madenlerin aranması, iÅŸletilmesi, üzerinde hak sahibi olunması ve terk edilmesi ile ilgili esas ve usulleri düzenler.
Madenler: (1)
Madde 2 – (DeÄŸiÅŸik: 26/5/2004 – 5177/1 md.)
Yer kabuÄŸunda ve su kaynaklarında tabii olarak bulunan, ekonomik ve ticarî deÄŸeri olan petrol, doÄŸal gaz, jeotermal ve su kaynakları dışında kalan her türlü madde bu Kanuna göre madendir.
Madenler aÅŸağıda sıralanan gruplara göre ruhsatlandırılır:
I. Grup madenler
a) İnÅŸaat ile yol yapımında kullanılan ve tabiatta doÄŸal olarak bulunan kum ve çakıl.
b) TuÄŸla-kiremit kili, Çimento kili, Marn, Puzolanik kayaç (Tras) ile çimento ve seramik sanayilerinde kullanılan ve diÄŸer gruplarda yer almayan kayaçlar.
II. (DeÄŸiÅŸik: 10/6/2010-5995/1 md.) Grup madenler
a) Kalsit, Dolomit, Kalker, Granit, Andezit, Bazalt gibi kayaçlardan Agrega, mıcır veya öÄŸütülerek kullanılacak kayaçlar.
b) Mermer, Traverten, Granit, Andezit, Bazalt gibi blok olarak üretilen taÅŸlar ile dekoratif amaçla kullanılan doÄŸal taÅŸlar.
III. Grup madenler (1)
Deniz, göl, kaynak suyundan elde edilecek eriyik halde bulunan tuzlar, karbondioksit (CO2) gazı (jeotermal, doÄŸal gaz ve petrollü alanlar hariç) Hidrojen Sülfür (7/3/1954 tarihli ve 6326 sayılı Petrol Kanunu hükümleri mahfuz kalmak kaydıyla).
IV. Grup madenler (1)
a) Kaolen, Dikit, Nakrit, Halloysit, Endellit, Anaksit, Bentonit, Montmorillonit, Baydilit, Nontronit, Saponit, Hektorit, İllit, Vermikülit, Allofan, İmalogit, Klorit, Sepiyolit, Paligorskit (Atapuljit), Loglinit ve bunların karışımı killer, Refrakter killer, Jips, Anhidrit, Alünit (Åžap), Halit, Sodyum, Potasyum, Lityum, Kalsiyum, Magnezyum, Klor, Nitrat, İyot, Flor, Brom ve diÄŸer tuzlar, Bor tuzları (Kolemanit, Uleksit, Borasit, Tinkal, Pandermit veya bünyesinde en az %10 B2O3 içeren diÄŸer Bor mineralleri), Stronsiyum tuzları (Selestin, Stronsiyanit), Barit, Vollastonit,
–––––––––––––––––
(1) 10/6/2010 tarihli ve 5995 sayılı Kanunun 1 inci maddesiyle; bu maddenin (III) numaralı bendinin sonuna “Hidrojen Sülfür (7/3/1954 tarihli ve 6326 sayılı Petrol Kanunu hükümleri mahfuz kalmak kaydıyla)” ibaresi eklenmiÅŸ; (IV) numaralı bendinin (b) alt bendine “taÅŸkömürü,” ibaresinden sonra gelmek üzere “kömüre baÄŸlı metan gazı,” ibaresi eklenmiÅŸ, alt bendin sonunda yer alan “Radyoaktif Mineraller (Uranyum, Toryum, Radyum)” ibaresi çıkarılmış ve alt bendin sonuna “Kokolit ve Sapropel (Petrol Kanunu hükümleri mahfuz kalmak kaydıyla)” ibaresi eklenmiÅŸ ve metne iÅŸlenmiÅŸtir.
Talk, Steattit, Pirofillit, Diatomit, Olivin, Dunit, Sillimanit, Andaluzit, Dumortiorit, Disten (Kyanit), Fosfat, Apatit, Asbest (Amyant), Manyezit, Huntit, Tabiî Soda mineralleri (Trona, Nakolit, Davsonit), Zeolit, Pomza, PekÅŸtayn, Perlit, Obsidyen, Grafit, Kükürt, Flüorit, Kriyolit, Zımpara Taşı, Korundum, Diyasporit, Kuvars, Kuvarsit ve bileÅŸiminde en az %80 SiO2 ihtiva eden Kuvars kumu, Feldispat (Feldispat ve Feldispatoid grubu mineraller), Mika (Biyotit, Muskovit, Serisit, Lepidolit, Flogopit), Nefelinli Siyenit, Kalsedon (Sileks, Çört).
b) Turba, Linyit, TaÅŸkömürü, kömüre baÄŸlı metan gazı, Antrasit, Asfaltit, Bitümlü Åžist, Bitümlü Åžeyl, (…) (1) Kokolit ve Sapropel (Petrol Kanunu hükümleri mahfuz kalmak kaydıyla). (1)
c) Altın, GümüÅŸ, Platin, Bakır, KurÅŸun, Çinko, Demir, Pirit, Manganez, Krom, Civa, Antimuan, Kalay, Vanadyum, Arsenik, Molibden, Tungsten (Volframit, Åželit), Kobalt, Nikel, Kadmiyum, Bizmut, Titan (İlmenit, Rutil), Alüminyum (Boksit, Gipsit,
Böhmit), Nadir toprak elementleri (Seryum Grubu, Yitriyum Grubu) ve Nadir toprak mineralleri (Bastnazit, Monazit, Ksenotim, Serit, Oyksenit, Samarskit, Fergusonit), Sezyum, Rubidyum, Berilyum, İndiyum, Galyum, Talyum, Zirkonyum, Hafniyum, Germanyum, Niobyum, Tantalyum, Selenyum, Telluryum, Renyum.
V. Grup madenler
Elmas, Safir, Yakut, Beril, Zümrüt, Morganit, Akuvamarin, Heliodor, Aleksandirit, Agat, Oniks, Sardoniks, Jasp, Karnolin, Heliotrop, Kantaşı, Krizopras, Opal (İrize Opal, Kırmızı Opal, Siyah Opal, AÄŸaç Opal), Kuvars kristalleri (Ametist, Sitrin, Neceftaşı (DaÄŸ kristali), Dumanlı Kuvars, Kedigözü, Avanturin, Venüstaşı, Gül Kuvars), Turmalin (Rubellit, Vardelit, İndigolit), Topaz, Aytaşı, Turkuaz (Firuze), Spodümen, Kehribar, Lazurit (Lapislazuli), Oltutaşı, Diopsit, Amozonit, Lületaşı, Labrodorit, Epidot (Zeosit, Tanzonit), Spinel, Jadeit, YeÅŸim veya Jad, Rodonit, Rodokrozit, Granat Minarelleri (Spesartin, Grosüllar Hessanit, Dermontoit, Uvarovit, Pirop, Almandin), Diaspor Kristalleri, Kemererit.
VI. (Ek: 10/6/2010-5995/1 md.) Grup madenler
Radyoaktif Mineraller ve diÄŸer radyoaktif maddeler.
Bu gruplarda yer alan madenlerin özellikleri ile bu maddede yer almayan bir madenin grubunun tespitine ait esas ve usuller Bakanlıkça çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir.
Bu Kanuna göre verilen ruhsatlar baÅŸka amaçla kullanılmaz.
Tanımlar :
Madde 3 – (DeÄŸiÅŸik: 26/5/2004 – 5177/2 md.)
Kanunda geçen deyimler aÅŸağıda açıklanmıştır:
Bakanlık : Enerji ve Tabiî Kaynaklar Bakanlığı.
Genel Müdürlük: Enerji ve Tabiî Kaynaklar Bakanlığı Maden İşleri Genel MüdürlüÄŸü.
Takaddüm Hakkı: Maden hakkı için ilk müracaat edene tanınan öncelik.
Ruhsat Hukuku : Ruhsat sahiplerinin ruhsattan doÄŸan hak ve yükümlülükleri.
–––––––––––––––––
(1) 10/6/2010 tarihli ve 5995 sayılı Kanunun 1 inci maddesiyle; bu alt bentte yer alan “taÅŸkömürü,” ibaresinden sonra gelmek üzere “kömüre baÄŸlı metan gazı,” ibaresi eklenmiÅŸ, bendin sonunda yer alan “Radyoaktif Mineraller (Uranyum, Toryum, Radyum)” ibaresi çıkarılmış ve alt bendin sonuna “Kokolit ve Sapropel (Petrol Kanunu hükümleri mahfuz kalmak kaydıyla)” ibaresi eklenmiÅŸ ve metne iÅŸlenmiÅŸtir.
Buluculuk : Herhangi bir ruhsat döneminde yönetmeliÄŸinde belirtildiÄŸi ÅŸekilde bir maden zuhurunun ortaya çıkartılması.
Arama Ruhsatı : Belirli bir alanda maden arama faaliyetlerinde bulunulabilmesi için verilen yetki belgesi.
İşletme Ruhsatı : İşletme faaliyetlerinin yürütülebilmesi için verilen yetki belgesi.
İşletme İzni : Bir madenin iÅŸletmeye alınabilmesi için izin.
Sertifika : V. Grup madenlerin aranması ve iÅŸletilmesi için yönetmelikte belirtilen usul ve esaslar çerçevesinde Bakanlıkça verilen belge.
Beyan : İlgililerin resmi kuruluÅŸlara herhangi bir durumu belirlemek veya açıklamak maksadı ile vermiÅŸ oldukları yazılı belge.
Maden Sicili : Tüm madencilik faaliyetleri ile ilgili bilgilerin kaydedildiÄŸi yer.
Pasa : Mevcut ekonomik ve teknik ÅŸartlara göre iÅŸletilmesi mümkün olmayan, ancak iÅŸletme gereÄŸi istihsal edilen cevher.
Prospeksiyon : Madencilik arama faaliyetlerine mesnet teÅŸkil edecek ön bilgilerin toplanması iÅŸi.
Görünür Rezerv : Boyutları, tenörü belirlenmiÅŸ üretilebilir kesin cevher miktarı.
Ekonomik Cevher : Günün teknik ve ekonomik ÅŸartlarında kârlı olarak deÄŸerlendirilebilecek cevher.
KamulaÅŸtırma : İşletme ruhsat süresi boyunca ruhsat alanında kalan özel mülkiyet arazilerine madencilik faaliyeti için alınan kamulaÅŸtırma kararı.
Nezaret : İşletmelerin tekniÄŸine ve emniyet nizamnamelerine uygun olarak yürütülmesinin kontrolü.
Nezaretçi : İşletmelerin teknik ve emniyet yönünden nezaretini yapan sorumlu ve yetkili maden mühendisi.
Taksir : Ruhsat alanlarının bu Kanun gereÄŸince küçültülmesi.
Münfesih : Hakların hiçbir bildirime gerek kalmaksızın otomatik olarak fesholması.
Faaliyet Raporu : Madencilik faaliyetlerinin yönetmeliÄŸinde belirtildiÄŸi üzere fennî nezaretçi tarafından hazırlanan takdim metni.
Teknik Belge : Maden arama ve iÅŸletme faaliyetleri ile Kanunda belirtilen diÄŸer iÅŸler için ilgili mühendis ve diÄŸer teknik elemanlar tarafından hazırlanan imalât haritası, jeolojik, jeofizik, hidrojeolojik etüt, harita, kesitler, raporlar ve bunun gibi teknik içerikli belge.
Satış Bilgi Formu : Åžekli yönetmelikte gösterildiÄŸi gibi hazırlanan, yıllık üretim miktarı, satış tutarı, toplam gelir ve tahakkuk eden Devlet hakkı gibi malî durumu gösteren belge.
Faaliyet Bilgi Formu : Yıllık iÅŸletme faaliyetine iliÅŸkin üretim, satış, stok ve bunun gibi bilgileri içeren, ÅŸekli ve muhtevası yönetmelikle gösterilecek olan belge.
Arama Faaliyet Raporu : Ruhsat sahalarında yürütülen arama faaliyetleri ile ilgili Genel MüdürlüÄŸe verilmesi gereken belge.
İmalât Haritası : İşletmelerde üretim yapılan yerleri, miktarları ve yapılış ÅŸeklini gösterir ölçekli beyan niteliÄŸinde harita.
Proje : Yeraltı kaynaklarının deÄŸerlendirilmesi amacına dönük belirli girdileri seçilmiÅŸ bir teknoloji kullanarak mevcut ve potansiyel talebi karşılamak üzere mal ve cevher üretmek için çalışmaları düzenleyen beyan niteliÄŸinde rapor.
Kantar FiÅŸi : Cevher nakillerinde cevherin ağırlığını gösterir tartı makbuzu.
Sevk Fişi : 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 2365 sayılı Kanunla değişik 240 ıncı maddesinin birinci fıkrasının (A) bendinde yer alan taşıma irsaliyelerindeki bilgileri ihtiva eden beyan niteliğinde belge.
İhtisaslaÅŸmış Devlet KuruluÅŸu : Maden İşleri Genel MüdürlüÄŸü, MTA Genel MüdürlüÄŸü, TKİ Kurumu Genel MüdürlüÄŸü, TTK Genel MüdürlüÄŸü, Eti Maden İşletmeleri Genel MüdürlüÄŸü, EİE İdaresi Genel MüdürlüÄŸü, DSİ Genel MüdürlüÄŸü, Sanayi ve Ticaret, Tarım ve KöyiÅŸleri, Çevre ve Orman bakanlıklarına baÄŸlı kuruluÅŸlar, Karayolları Genel MüdürlüÄŸü ve Elektrik Üretim A.Åž. gibi madencilik faaliyetleri ile ilgili konularda ihtisas sahibi Devlet kuruluÅŸları.(1)
Maden Hakları : Madenlerin aranması, bulunması ve iÅŸletilebilmesi için verilen izinler ve maden yataklarının bulunmasına yardımcı olanlara tanınan maddî imkânlar.
Teminat : Madencilik faaliyetlerinde kanun hükümlerine ve tekniÄŸe uygun çalışmayı temin amacı ile alınan nakit para, süre yönünden sınırsız banka ve özel finans kurumu teminat mektubu, Devlet bono ve tahvili olarak alınan geçici ödeme.
Devlet Hakkı : Maden istihracı ile saÄŸlanacak gelirden Devlet payına düÅŸen kısım.
Kritik Cevher Stokları : Ekonominin buhranlı dönemleri geçiÅŸtirebilmesi için gerekli ekonomik büyüklükteki cevher stokları.
Mücbir Sebep : Sel, yangın, deprem, grizu patlaması, çökme, heyelan ve benzeri haller.
Beklenmeyen Haller : Tenör, jeoloji, pazarlama, ulaÅŸtırma ve alt yapı ÅŸartlarındaki beklenmeyen deÄŸiÅŸiklikler ile ilgili mevzuat gereÄŸince diÄŸer kurumlardan alınması gereken izinlerin alınamaması durumları.
Altyapı Tesisi: (Ek: 10/6/2010-5995/2 md.) Madencilik faaliyetleri için zorunlu ve temdit dahil ruhsat süresi ile sınırlı olan yol, su, haberleÅŸme, enerji nakil hattı, bant konveyör, havai hat, kuyu tesisleri, ÅŸantiye binası, yemekhane, atölye, kantar tesisleri, maden stok alanı, pasa döküm alanı, atık barajı, trafo, patlayıcı madde ve müÅŸtemilatı deposu gibi geçici yapı ve binaları.
Geçici Tesisler: (Ek: 10/6/2010-5995/2 md.) Maden ruhsatının süresine baÄŸlı olarak yapılan tesis ve altyapı tesisleri.
Kurul: (Ek: 10/6/2010-5995/2 md.) Devlet Planlama TeÅŸkilatının baÄŸlı olduÄŸu bakanın baÅŸkanlığında oluÅŸturulan, maden iÅŸletme faaliyetleri ile diÄŸer yatırımların kamu yararı açısından önceliÄŸini ve önemini tespit ederek karar veren kurulu.
Tesis: (Ek: 10/6/2010-5995/2 md.) Madencilik faaliyetleri için zorunlu olan her türlü kırma, eleme, öÄŸütme, kesme ve sayalama tesisleri ile iÅŸleme tesisi kapsamında asfalt üretim, hazır beton, yapı elemanı tesisleri, sallantılı masa, jig, konsantratör, flotasyon, liç, kalsinasyon, bioksidasyon ve benzeri cevher hazırlama ve zenginleÅŸtirme tesisleri, karıştırma, depolama, stoklama, atık kazanma ve atık bertaraf tesisleri gibi geçici üniteleri.
–––––––––––––––––
(1) 10/6/2010 tarihli ve 5995 sayılı Kanunun 2 nci maddesiyle; bu tanımda yer alan “Karayolları ve Türkiye Demir ve Çelik İşletmeleri Genel müdürlükleri” ibaresi “Karayolları Genel MüdürlüÄŸü ve Elektrik Üretim A.Åž.” olarak deÄŸiÅŸtirilmiÅŸ ve metne iÅŸlenmiÅŸtir.
Maden Arama Projesi: (Ek: 10/6/2010-5995/2 md.) Arama ruhsat sahasında bir termin planı dahilinde, ekonomik olarak iÅŸletilebilecek bir maden yatağı bulabilmek için arama süresi boyunca yapılacak olan arama faaliyetlerini ve bu faaliyetlerin gerçekleÅŸtirilmesine yönelik yatırım bilgilerini ve mali yeterliliÄŸi içeren projeyi.
Ön İnceleme Raporu: (Ek: 10/6/2010-5995/2 md.) Hedef sahayı seçmenin gerekçeleri, nedenleri ve aranacak maden/madenlerin belirtildiÄŸi; mevcut bilgiler doÄŸrultusunda hazırlanmış yorum ve deÄŸerlendirmeleri içeren raporunu.
Ön Arama Faaliyet Raporu: (Ek: 10/6/2010-5995/2 md.) Ön arama döneminde maden arama projesinde belirtilen madenin yapısına göre, maden kaynağına yönelik elde edilen veriler doÄŸrultusundaki tenör/kalite tahminini içeren kaynak raporunu.
Genel Arama Faaliyet Raporu: (Ek: 10/6/2010-5995/2 md.) Genel arama döneminde madenin yapısına göre, maden arama projesinde belirtilen yöntem ve uygulamalar ile detay arama dönemine iliÅŸkin öngörülen sondaj, yarma, kuyu, galeri gibi arama faaliyetlerine ait bilgileri içeren kaynak veya rezerv raporunu.
Detay Arama Faaliyet Raporu: (Ek: 10/6/2010-5995/2 md.) Detay arama döneminde madenin yapısına göre maden arama projesinde belirtilen yöntem ve uygulamalar ile sondaj, yarma, kuyu, galeri gibi arama faaliyetlerine iliÅŸkin bilgileri ve diÄŸer belgeleri kapsayan görünür rezerv raporunu.
Kaynak: (Ek: 10/6/2010-5995/2 md.) YerkabuÄŸunda veya yerkabuÄŸunun derinliklerinde, biçim, nitelik ve nicelik olarak muhtemel ekonomik beklentilere neden olan maden veya mineral yoÄŸunlaÅŸmasını.
Oda Sicil Belgesi: (Ek: 10/6/2010-5995/2 md.) Mühendislerin odaya üyeliklerinin devam ettiÄŸine dair yılda bir kez alınan belgeyi.
Muhammen Bedel: (Ek: 10/6/2010-5995/2 md.) I. Grup (a) bendi madenler için mülk sahibinin izni alınarak verilen ruhsatlarda veya ruhsat süre uzatım iÅŸlemlerinde madenin cinsi, rezervi ve yeri dikkate alınarak ilgili il özel idaresi tarafından belirlenen bedeli.
Devletin hüküm ve tasarrufu:
Madde 4 – Madenler Devletin hüküm ve tasarrufu altında olup, içinde bulundukları arzın mülkiyetine tabi deÄŸildir.
Hakların bölünmezliÄŸi, devir ve intikali:
Madde 5 – Madenler üzerinde tesis olunan ilk müracaat (takaddüm),(…), arama ruhsatnamesi, buluculuk, (…) ve iÅŸletme ruhsatı haklarının hiç birisi hisselere bölünemez. Her biri bir bütün halinde muameleye tabi tutulur. (1)
Maden ruhsatları ve buluculuk hakkı, devredilebilir.
Durum maden siciline ÅŸerh edilir. Devir muamelesi maden siciline ÅŸerh edilmesi ile tamam olur.
––––––––––––––
(1) Bu fıkrada yer alan "ihbar“ibaresi ve “ön iÅŸletme ruhsatı“ibaresi, 26/5/2004 tarihli ve 5177 sayılı Kanunun 38 inci maddesiyle yürürlükten kaldırılmıştır.
Maden hak ve vecibeleri miras yolu ile intikal eder. Bu hak ve vecibeler, bütün mirasçıların vekaletini havi bir vekaletname ile 6 ncı maddede belirtilen niteliklere sahip mirasçılardan birine veya üçüncü bir ÅŸahsa devredilir. Mirasçıların ittifak edememeleri halinde mirasçılardan birinin müracaatı ile mahkeme mirasçılardan bu hakkın en ehil olana tahsisine veya bu da mümkün olmazsa ruhsatın satılmasına karar verir. Mahkeme bu hususu basit muhakeme usulü ile halleder. Eger dava söz konusu deÄŸil ise 6 ay içerisinde intikal iÅŸlemleri tamamlanmayan ruhsatlar fesh edilir. Devir ve intikal iÅŸlemlerinin ne ÅŸekilde yapılacağı yönetmelikte belirtilir.
Madenler üzerindeki hakların devir ve intikali bu Kanun ve yönetmelikte gösterilen hükümlerin tatbikini geciktirmez.
Maden hakkı:
Madde 6 – Maden hakları, medeni hakları kullanmaya ehil T.C. vatandaÅŸlarına, madencilik yapabileceÄŸi statüsünde yazılı Türkiye Cumhuriyeti Kanunlarına göre kurulmuÅŸ tüzelkiÅŸiliÄŸi haiz ÅŸirketlere, bu hususta yetkisi bulunan kamu iktisadi teÅŸebbüsleri ile müesseseleri, baÄŸlı ortaklıkları ve iÅŸtirakleri ile diÄŸer kamu kurum, kuruluÅŸ ve idarelerine verilir.
Maden hakları gerçek veya tüzel tek kiÅŸi adına verilir.
Devlet memurları, diÄŸer kamu görevlileri, Genel MüdürlüÄŸün merkez ve taÅŸra teÅŸkilatında çalışan yevmiyeli ve mukaveleli personel, arama, (...) ve iÅŸletme ruhsatı alamaz. (1)
Maden arama veya iÅŸletme hakkını haiz iken memur olanlar memuriyete geçiÅŸlerinden itibaren 6 ay zarfında bu haklarını devretmeye mecburdurlar.
3 üncü fıkradaki yasaklamaya tabi olup miras yoluyla kendisine maden ruhsatı intikal eden mirasçı, durumundaki mani hal ortadan kalkmadığı takdirde 5 inci maddenin 4 üncü fıkrası hükmü uygulanır.
Madencilik faaliyetlerinde izinler (2)
Madde 7 – (DeÄŸiÅŸik: 26/5/2004 – 5177/3 md.)
(İptal birinci fıkra: Anayasa Mahkemesi’nin 15/1/2009 tarihli ve E.: 2004/70, K.: 2009/7 sayılı Kararı ile.; Yeniden düzenleme: 10/6/2010-5995/3 md.) Madencilik faaliyetlerinin yapılması ve ruhsatlandırma iÅŸlemlerinin yürütülmesi ile ilgili olarak yeni verilecek ruhsat alanlarına maden iÅŸletme yöntemi, faaliyetin yapıldığı bölge, madenin cinsi, yapılacak yatırımın çevresel etkileri, ÅŸehirleÅŸme ve benzeri hususlar dikkate alınarak, temdit talepleri dahil ruhsat verilen alanlarda kazanılmış haklar korunmak kaydıyla, ilgili kurumların görüÅŸleri alınarak Bakanlık tarafından kısıtlama getirilebilir. İlk müracaat veya ihale yolu ile yapılacak ruhsatlandırmalarda müracaatın yapılacağı alanlar diÄŸer kanunlar ile getirilen kısıtlamalar gözönüne alınarak Bakanlıkça ruhsat müracaatına kapatılabilir. Kısıtlama gerekçesi ortadan kalkan alanlar ihale yoluyla aramalara açılır. Bu Kanun dışında madencilik faaliyetleri ile ilgili olarak yapılacak her türlü kısıtlama ancak kanun ile düzenlenir.
–––––––––––––––––––––
(1) Bu fıkrada yer alan “ön iÅŸletme”ibaresi, 26/5/2004 tarihli ve 5177 sayılı Kanunun 38 inci maddesiyle yürürlükten kaldırılmış, aynı Kanunun 37 nci maddesi ile de fıkrada yer alan “ilgili dairenin ibaresi”Genel MüdürlüÄŸün” olarak deÄŸiÅŸtirilmiÅŸ ve metne iÅŸlenmiÅŸtir.
(2) Bu madde baÅŸlığı “Maden faaliyeti izne tabi yerler:” iken , 26/5/2004 tarihli ve 5177 sayılı Kanunun 3 üncü maddesiyle metne iÅŸlendiÄŸi ÅŸekilde deÄŸiÅŸtirilmiÅŸtir.
(Ek fıkra: 10/6/2010-5995/3 md.) Özel çevre koruma bölgeleri, milli parklar, yaban hayatı koruma ve geliÅŸtirme sahaları, muhafaza ormanları, 4/4/1990 tarihli ve 3621 sayılı Kıyı Kanununa göre korunması gerekli alanlar, 1 inci derece askeri yasak bölgeler, 1/5000 ölçekli imar planı onaylanmış alanlar, 1 inci derece sit alanları ile madencilik amacı dışında tahsis edilen ve Genel Müdürlük tarafından uygun görüÅŸ verilen elektrik santralleri, organize sanayi bölgeleri, petrol, doÄŸalgaz ve jeotermal boru hatları gibi yatırım alanlarına ait koordinatlar ilgili kurumlar tarafından Genel MüdürlüÄŸe bildirilir.
(Ek fıkra: 10/6/2010-5995/3 md.) Bu alanlara yapılan ruhsat müracaatlarının hak saÄŸlaması halinde iki ay içinde harç ve teminatın yatırılmasından sonra bu alanlara iliÅŸkin ilgili kurumlardan izin alınması için müracaat sahibine bir yıl süre verilir. Bu süre içinde izin alınması durumunda Kanunun 16 ncı maddesine göre ruhsat düzenlenir, izin alınamaması halinde müracaat reddedilir. Müraacat alanının bir kısmının bahse konu alanlarla çakışması halinde, çakışan alan dışındaki serbest alana iliÅŸkin olarak iki aylık süre içinde Kanunun 16 ncı maddesine göre müracaatta bulunulması halinde ruhsat düzenlenir. Aksi halde tüm müracaat alanı bu süre sonunda müracaatlara açık hale gelir.
(Ek fıkra: 10/6/2010-5995/3 md.) Devlet ormanları içinde yapılacak maden arama ve iÅŸletme faaliyetleri ile bu faaliyetler için zorunlu ve ruhsat süresine baÄŸlı olarak yapılan geçici tesislere 31/8/1956 tarihli ve 6831 sayılı Orman Kanunu hükümlerine göre izin verilir.
(Ek fıkra: 10/6/2010-5995/3 md.) Yaban hayatı koruma ve geliÅŸtirme sahalarında maden arama ve iÅŸletme faaliyetleri ile bu faaliyetler için gerekli geçici tesislere çevresel etki deÄŸerlendirme raporunda belirlenen esaslar dahilinde izin verilir. Alınan izinler, temditler dahil ruhsat hukuku sonuna kadar devam eder.
(Ek fıkra: 10/6/2010-5995/3 md.) Uygulanan yöntem, teknoloji ve derinliÄŸe baÄŸlı olarak projesi Genel Müdürlükçe uygun bulunan yeraltı madencilik faaliyetlerinin tekabül ettiÄŸi yüzey alanı için herhangi bir izin alınmaz. Yeraltı madencilik faaliyetlerine baÄŸlı olarak gerekli olan yerüstü tesisleri veya galeri aÄŸzının isabet ettiÄŸi alan için gerekli izinlerin alınması zorunludur.
(Ek fıkra: 10/6/2010-5995/3 md.) Madencilik faaliyeti yapılan alanların, izne tabi alan olmaları halinde, ilgili olduÄŸu kanun hükümlerine göre gerekli izinlerin alınması zorunludur. Ancak, Genel Müdürlükçe iÅŸletme ruhsatı verildikten sonra, iÅŸletme ruhsat alanının diÄŸer kanunlara göre izne tabi alan haline gelmesi durumunda ilgili kanunların öngördüÄŸü yükümlülüklerin yerine getirilmesi suretiyle kazanılmış haklar korunarak faaliyetler sürdürülür. DiÄŸer kanunlara göre izne tabi alanlar, Genel MüdürlüÄŸün görüÅŸü alınarak belirlenir.
(Ek fıkra: 10/6/2010-5995/3 md.) Kazanılmış haklar korunmak kaydıyla içme ve kullanma suyu rezervuarının maksimum su seviyesinden itibaren 1000-2000 metre mesafe geniÅŸliÄŸindeki ÅŸeritte galeri usulü patlatma yapılmaması, alıcı ortama arıtma yapılmadan doÄŸrudan su deÅŸarj edilmemesi ÅŸartıyla çevre ve insan saÄŸlığına zarar vermeyeceÄŸi bilimsel ve teknik olarak belirlenen maden arama ve iÅŸletme faaliyetleri ile altyapı tesislerine izin verilir. 2000 metreden sonraki koruma alanı içinde çevresel etki deÄŸerlendirmesi raporuna göre yapılması uygun bulunan maden istihracı ve her türlü tesis yapılabilir. Ancak faaliyet sırasında alıcı ortama yapılacak deÅŸarjlarda ilgili yönetmelikte belirtilen limitlere uyulması zorunludur.
(Ek fıkra: 10/6/2010-5995/3 md.) Maden üretim faaliyetleri ile bu faaliyetlere dayalı ruhsat sahasındaki tesisler için iÅŸyeri açma ve çalışma ruhsatları il özel idareleri tarafından verilir. Bu ruhsatların verilmesi sırasında 2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu hükümlerine göre belediyelerin tahsil ettiÄŸi iÅŸyeri açma izni harcı il özel idaresi tarafından tahsil edilir. Bu bedelin % 50’si ruhsatın bulunduÄŸu bölgeyle sınırlı olarak altyapı yatırımlarında kullanılmak üzere, doÄŸrudan ilgili ilçe veya ilçelerin Köylere Hizmet Götürme Birlikleri hesabına aktarılır. Bu alanların belediyelerin mücavir alanı içerisinde kalması durumunda tahsil edilen harcın % 50’si ilgili belediyenin hesabına aktarılır.
İlgili bakanlıkların mevzuatı gereÄŸi yapacakları inceleme ve denetimlerde; ruhsat alanlarında ilgili Kanun esaslarına uygun çalışılmadığının tespiti halinde, mevzuat çerçevesinde yapılacak iÅŸlemler Genel MüdürlüÄŸe bildirilir. Çevre ve insan saÄŸlığına zarar verdiÄŸi tespit edilen madencilik faaliyetleri gerekli önlemler alınıncaya kadar durdurulur. (1)
Çevresel etki deÄŸerlendirmesi iÅŸlemleri Çevre ve Orman Bakanlığı tarafından, diÄŸer izinlere iliÅŸkin iÅŸlemler de ilgili bakanlıklar ve diÄŸer kamu kurum ve kuruluÅŸlarınca çevresel etki deÄŸerlendirmesi sürecinde en geç üç ay içinde bitirilir. Bakanlık ve diÄŸer bakanlıkların mevzuatının gerektirdiÄŸi maddî yükümlülükler ruhsat sahibi tarafından karşılanır.
(DeÄŸiÅŸik dördüncü fıkra: 10/6/2010-5995/3 md.) İmar alanları içinde kalan madencilik faaliyetleri, ilgili yerel merciden izin alınarak yapılır. Ruhsat alındıktan sonra imar alanları içine alınan maden sahalarına bu hüküm uygulanmaz. İmar planı bulunmayan alanlarda yapılan veya yapılacak olan madencilik faaliyetleri ile bu faaliyetlere baÄŸlı geçici tesisler ve bunların müÅŸtemilatı için imar planı yapılmaz. İşletme ruhsatları çevre düzeni ve imar planları notuna iÅŸlenir. İmarsız alanlarda yürütülen madencilik faaliyetleri için gerekli olan geçici tesisler ve bunların müÅŸtemilatı, inÅŸaat ve yapı kullanma iznine tabi deÄŸildir. Ancak, yapıların fen ve saÄŸlık kurallarına uygun olması ve ilgili il özel idaresine bildirilmesi zorunludur. İmarsız alanlarda yürütülen madencilik faaliyetleri için gerekli olan geçici tesisler ve bunların müÅŸtemilatı niteliÄŸindeki yapıların, ruhsat sahibi tarafından madencilik faaliyetinin sonlandırılmasını müteakip bir yıl içinde kaldırılması, bunlardan çevresel etki deÄŸerlendirmesi olumlu kararı alınmış olanların, çevresel etki deÄŸerlendirmesi raporunda belirtildiÄŸi ÅŸekli ile her iki alanda da yol, su, haberleÅŸme, enerji nakil hattı, bant konveyör, havai hat ve kuyu tesislerinin ilgili idarenin onayı ve talebi doÄŸrultusunda bedelsiz olarak kalmasına izin verilebilir. DiÄŸerlerinin ise süresinde yerinden kaldırılması veya çevre ile uyumlu hale getirilmesi zorunludur. Ruhsat sahibinin bu yükümlülüklerini yerine getirmemesi halinde, çevre ve insan saÄŸlığı bakımından sorumlulukları devam eder. Ruhsat sahibi tarafından yapılması gereken iÅŸlemler valilik veya ilgili idare tarafından yerine getirilerek yapılan masraflar 21/7/1953 tarihli ve 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre tahsil edilir.
Kamu hizmeti veya umumun yararına ayrılmış yerlere ve bu tür tesislere 60 metre mesafe dahilinde madencilik faaliyetleri Bakanlığın, binalara 60 metre, özel mülkiyete konu araziye 20 metre mesafe dahilinde ise mülk sahibinin iznine baÄŸlıdır. Bu mesafeler, ihtiyaç halinde madencilik faaliyetlerinin boyutu, emniyet tedbirleri ve arazinin yapısı dikkate alınarak Bakanlıkça artırılabilir. Mesafeler yatay olarak hesaplanır.
–––––––––––
(1) 10/6/2010 tarihli ve 5995 sayılı Kanunun 3 üncü maddesiyle, bu fıkrada yer alan “bu yönetmelik” ibaresi “ilgili Kanun” ÅŸeklinde deÄŸiÅŸtirilmiÅŸ ve metne iÅŸlenmiÅŸtir.
Sayfa 8
6730-3
Maden arama faaliyetleri, bu Kanunda sayılanlar dışında herhangi bir izne tâbi deÄŸildir. İşletme faaliyetleri ise, bu Kanuna göre Bakanlıkça çıkarılacak yönetmeliÄŸe göre yürütülür.
(DeÄŸiÅŸik yedinci fıkra: 10/6/2010-5995/3 md.) Madencilik faaliyetleri ile Devlet ve il yolları, otoyollar, demir yolları, havaalanı, liman, baraj, enerji tesisleri, petrol, doÄŸalgaz, jeotermal boru hatları, su isale hatları gibi kamu yararı niteliÄŸi taşıyan yatırımların birbirlerini engellemesi, maden iÅŸletme faaliyetinin yapılamaz hale gelmesi, yatırım için baÅŸka alternatif alanların bulunamaması durumunda, madencilik faaliyeti ve yatırımla ilgili karar, Kurul tarafından verilir.
(Ek fıkra: 10/6/2010-5995/3 md.) Herhangi bir yatırım yapılmamış I. Grup madenler, mıcır, kaba inÅŸaat, baraj, gölet, liman, yol gibi yapılarda kullanılan her türlü yapı hammaddeleri için verilen ruhsatlar ile görünür rezervi belirlenmemiÅŸ diÄŸer grup maden ruhsat sahaları ile çakışan aynı yerdeki diÄŸer yatırımlara Genel Müdürlükçe izin verilir. Ruhsatlı sahalarda görünür rezervi belirlemek üzere yapılan sondaj, kuyu, galeri, desandre gibi iÅŸler için yapılan yatırımların ve maden varlığının belgelenmesi durumunda tespit edilen görünür rezerv alanı dışındaki alanlar için, diÄŸer yatırımların madencilik faaliyetlerini engellemeyeceÄŸine Genel Müdürlükçe karar verilmesi halinde diÄŸer yatırım için izin verilir. Bu alanlarda ruhsat sahibi tarafından yapılmış yatırımı etkileyen bir husus var ise bu alanla ilgili karar Kurul tarafından verilir. İşletme ruhsat alanı içerisinde ancak iÅŸletme izni veya görünür rezerv alanı dışındaki bir alanda diÄŸer yatırımlara Genel Müdürlükçe izin verilebilir. Yatırımın iÅŸletme izni veya görünür rezerv alanı ile çakışması durumunda, Kurul tarafından karar verilir. Arama ruhsatı döneminde hiçbir yatırım yapılmamış ise diÄŸer yatırımlara engel teÅŸkil etmez.
(İptal sekizinci fıkra: Anayasa Mahkemesi’nin 15/1/2009 tarihli ve E.: 2004/70, K.: 2009/7 sayılı Kararı ile.; Yeniden düzenleme: 10/6/2010-5995/3 md.) Kurul, Devlet Planlama TeÅŸkilatının baÄŸlı olduÄŸu bakanın baÅŸkanlığında Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı, diÄŸer yatırımcı kurum ya da kuruluÅŸun baÄŸlı olduÄŸu bakan/bakanlar ve yatırım kararına onay veren kurumun ilgili olduÄŸu bakan olmak üzere asgari üç kiÅŸiden oluÅŸur. Ancak, yatırımcı kuruluÅŸun Devlet Planlama TeÅŸkilatının baÄŸlı olduÄŸu Bakanlığa veya Bakanlığa baÄŸlı ilgili veya iliÅŸkili bir kurum ve katılımcı sayısının üçün altında olması halinde Sanayi ve Ticaret Bakanı Kurula katılır. Kurul, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı veya ilgili taraf bakanlardan herhangi birinin daveti üzerine toplanır ve kararlarını üye tamsayısının salt çoÄŸunluÄŸuyla alır. Kurul tarafından alınan karar, kamu yararı kararı yerine geçer. Kurulun sekretaryası, Genel Müdürlük tarafından yürütülür.
(DeÄŸiÅŸik dokuzuncu fıkra: 10/6/2010-5995/3 md.) Kurul tarafından verilecek kararlarda; görünür rezerv alanı ile diÄŸer yatırımın çakışması halinde öncelikle madenin makul bir sürede üretilebilme imkanının olup olmadığı, ara ve uç ürüne yönelik madenciliÄŸe dayalı sanayi tesislerinin hammadde ihtiyacını karşılayan ruhsatlı sahalarda, tesisin hammadde ihtiyacını karşılayacak ÅŸekilde alternatif alanların bulunup bulunmadığı dikkate alınarak deÄŸerlendirme yapılır.
(Ek fıkra: 10/6/2010-5995/3 md.) Kurul tarafından gerekli görülmesi halinde hazırlatılan rapor, danışmanlık ücretleri, yolluk, gündelik ve benzeri tüm harcamalar yatırımcı tarafından karşılanır. Ayrıca, yatırımlar nedeniyle Kurul kararı ile faaliyeti kısıtlanan maden iÅŸletmecisinin yatırım giderleri, lehine karar verilen tarafça tazmin edilir.
Sayfa 9
6730-4
Madencilik faaliyetleri ve/veya bu faaliyetlere baÄŸlı tesisler için verilmiÅŸ izinler, ruhsat hukuku devam ettiÄŸi sürece geçerlidir.
(DeÄŸiÅŸik onbirinci fıkra: 10/6/2010-5995/3 md.) Çevresel etki deÄŸerlendirmesi ile ilgili karar, iÅŸyeri açma ve çalışma ruhsatı, mülkiyet izni olmadan veya on üçüncü fıkraya aykırı faaliyette bulunulduÄŸunun tespiti halinde ruhsat teminatı irad kaydedilerek bu alandaki faaliyet durdurulur. Bu ihlallerin üç yıl içinde üç kez yapıldığının tespiti halinde ise teminat irad kaydedilerek ruhsat iptal edilir.
Maden hakkının verilmeyeceği durumlar:
Madde 8 – (Mülga: 26/5/2004 – 5177/38 md.)
Maden teÅŸvik tedbirleri:
Madde 9 - (DeÄŸiÅŸik: 26/5/2004 – 5177/4 md.)
(DeÄŸiÅŸik birinci fıkra: 10/6/2010-5995/4 md.) Madencilik faaliyetleri Bakanlar Kurulu tarafından belirlenen teÅŸviklerden yararlandırılır. Ancak hazır beton, asfalt ve yapı elemanları üretim tesisleri, imalat sanayi sektörü dışında madencilik faaliyeti kapsamında deÄŸerlendirilmez.
ÜrettiÄŸi madeni yurt içinde ve kendi tesisinde iÅŸleyip ek katma deÄŸer saÄŸlayanlardan, bu tesislerde üretimde deÄŸerlendirilen maden miktarı için Devlet hakkının % 50'si alınmaz. (Ek cümle: 29/12/2005-5446/1 md.) Bu hüküm I. Grup madenler ve mıcır ile kaba inÅŸaat, baraj, gölet, liman, yol gibi yapılarda kullanılan her türlü yapı hammaddesi için uygulanmaz.
(Mülga üçüncü fıkra: 29/12/2005-5446/1 md.)
Beyan usulü:
Madde 10 – Madencilik faaliyetlerinin bu Kanun hükümlerine göre devamı süresince teknik ve mali konularda yapılan yazılı beyanlar ile yetkili kiÅŸilerce tanzim edilen raporlar doÄŸru kabul edilir.
Teknik elemanlar sadece ihtisas sahibi oldukları konularda beyanda bulunabilirler ve beyanları ile sorumludurlar. Ruhsat sahipleri ise teknik konular dışındaki tüm beyanlardan sorumludurlar.
(Ek fıkra: 10/6/2010-5995/5 md.) Mühendisler tarafından hazırlanan her türlü proje, arama faaliyet raporu, faaliyet bilgi formları için geçerli olduÄŸu yıla ait kayıtlı oldukları oda sicil belgesinin Genel MüdürlüÄŸe veya il özel idarelerine verilmesi zorunludur.